Acupunctuur bij een pijnlijke duim

Onze handen en duimen gebruiken we de hele dag door: bij het koken, schrijven, typen, schoonmaken, tillen en vasthouden. Pas wanneer er pijn ontstaat, beseffen we hoe belangrijk een soepele duim eigenlijk is. Een veelgehoorde klacht is de huisvrouwenduim. Hoewel de naam wat ouderwets klinkt, is de aandoening nog altijd actueel. Tegenwoordig ook bekend als de whatsapp of gameduim, maar ook een massageduim kom ik regelmatig tegen

Pijn in de duim kan meerdere oorzaken hebben. In dit artikel bespreken we de meest voorkomende oorzaken, hoe ze zich uiten, hoe de Chinese geneeskunde hiernaar kijkt, en wat acupunctuur kan betekenen voor herstel en pijnverlichting.

De klachten ontstaan meestal door herhaald gebruik van de duim bij wringen, tillen, whatsappen, gamen of masseren.

Typische klachten van een pijnlijke duim

Pijn aan de duimbasis of langs de duimzijde van de pols.

Stijfheid en beperking bij beweging.

Zwelling of gevoeligheid bij het gewricht.

Moeite met grijpen of kracht zetten.

Mogelijke oorzaken van een pijnlijke duim

Tendovaginitis de Quervain. De meest bekende oorzaak is een ontsteking of irritatie van de peesschede van twee duimpezen. Dit heet tendovaginitis stenosans de Quervain. Symptomen: scherpe pijn bij het strekken of spreiden van de duim, vaak uitstralend naar de pols of onderarm. De pijn verergert bij grijpen, schrijven of het optillen van een kind. Chinese geneeskunde: hier spreken we van Qi- en Bloedstagnatie in de meridianen die door de duim en pols lopen (de Long- en Dikke Darmmeridianen). Vaak ontstaat dit door herhaalde overbelasting, wat leidt tot stagnatie en pijn.

Artrose in het duimgewricht (CMC-artrose). Een andere veelvoorkomende oorzaak is artrose van het carpometacarpale gewricht (CMC-1), het gewricht tussen de basis van de duim en het handwortelbeentje. Dit komt vooral voor bij vrouwen boven de 40. Symptomen: zeurende pijn in rust, scherpe pijn bij belasting, soms zichtbare vervorming van het gewricht, krachtsverlies. Chinese geneeskunde: artrose wordt vaak gezien als een combinatie van Leegte van Lever- en Nierenergie (waardoor pezen en botten minder goed gevoed worden) en Damp-Koude die de meridianen binnendringt (waardoor pijn en stijfheid ontstaan, vooral in vochtige of koude omstandigheden).
Triggerduim. Een triggerduim ontstaat door een verdikking van de buigpees, waardoor de duim stroef beweegt of zelfs ‘op slot’ schiet. Symptomen: haperende bewegingen bij buigen of strekken, soms een klik of knapje, pijn aan de duimbasis. Chinese geneeskunde: dit kan worden gezien als een Lokale Qi- en Bloedstagnatie in de meridianen, vaak in combinatie met Lever-Qi stagnatie door spanning of stress die de pezen beïnvloedt.

Overbelasting en RSI-achtige klachten. Soms is er geen duidelijke ontsteking of artrose, maar wel pijn en irritatie door chronische belasting. Dit wordt ook wel onder RSI (Repetitive Strain Injury) geschaard. Symptomen: diffuse pijn, vermoeidheid in de hand, minder kracht, soms tintelingen. Chinese geneeskunde: hier kan sprake zijn van Qi-leegte (onvoldoende energie om de spieren en pezen soepel te laten werken) gecombineerd met lichte stagnatie.

Hoe helpt acupunctuur bij een pijnlijke duim?

Ongeacht de oorzaak, hebben de meeste vormen van een pijnlijke duim één ding gemeen: er is pijn, stijfheid en verminderde functie. In de Chinese geneeskunde is pijn altijd een teken dat Qi en bloed niet vrij kunnen stromen. Met behulp van naalden zorgen we ervoor dat die stroming weer verbeterd.

Effecten van acupunctuur

Pijnverlichting: door stimulatie van acupunctuurpunten komt endorfine vrij en wordt de doorbloeding verbeterd.

Ontstekingsremming: acupunctuur heeft een regulerend effect op het immuunsysteem en kan ontstekingsprocessen dempen.

Betere doorstroming van Qi en bloed: stagnatie wordt opgeheven, waardoor pezen en gewrichten weer beter gevoed worden.

Herstel van balans: door het versterken van Lever- en Nierenergie worden pezen en botten op de lange termijn ondersteund.

Een praktijkvoorbeeld

Laten we eens kijken naar Maria (52 jaar), die met pijnklachten aan haar duim mijn praktijk binnenkwam. Zij werkt parttime als administratief medewerkster, maar zorgt daarnaast intensief voor haar kleinkinderen. Het tillen van haar kleinzoon en het vele huishoudelijke werk zorgden voor een steeds heviger wordende pijn aan de basis van haar duim.

Maria vertelde dat de pijn vooral bij het oppakken van een pan of het openen van een pot ondraaglijk werd. Haar huisarts had artrose van het duimgewricht vastgesteld. Ze wilde echter niet direct beginnen met pijnstillers en zocht naar een natuurlijke oplossing.

Haar huisarts had haar ook een brace voorgeschreven, die ze trouw droeg. Aanvankelijk gaf dit verlichting, maar ze merkte ook dat haar duim stijver werd en de pijn na het afdoen van de brace vaak heviger terugkwam.

Diagnose volgens de Chinese geneeskunde

Bij het intakegesprek bleek dat Maria vaak koude handen had en dat de pijn verergerde bij vochtig weer. Ze voelde zich bovendien moe en had last van stijve knieën. Vanuit de Chinese geneeskunde duidde dit op een combinatie van: Damp-Koude in de meridianen en een Leegte van Lever- en Nierenergie.

De brace gaf haar rust en steun, maar vanuit de Chinese geneeskunde bekeken zorgde de immobilisatie ook voor meer stagnatie van Qi en Bloed.

Behandeling

Ik startte met een serie acupunctuursessies waarin ik zowel lokale punten rond de duim behandelde (zoals Dikke Darm 5 en Long 9) als punten voor de Lever en Nier.

Na vier behandelingen merkte Maria dat de pijn aanzienlijk verminderd was en dat ze haar kleinzoon weer zonder angst kon optillen. Na een serie van acht behandelingen in totaal was de pijn bijna volledig verdwenen en voelde haar duim soepeler. Ze bleef eens per maand terugkomen ter onderhoud, vooral in de herfst en winter, om de Koude en Damp geen kans te geven zich te nestelen.

Oefeningen

Eenvoudige oefeningen om Qi en Bloed te activeren

Duimcirkel. Maak kleine cirkels met de duim, eerst met de klok mee, daarna tegen de klok in. Doe dit rustig, 10 rondjes per kant. Dit bevordert de doorstroming van Qi in de Long- en Dikke Darmmeridiaan, die beide door de duim lopen.

Duim naar vingers. Raak met je duim één voor één de toppen van je vingers aan: wijsvinger, middelvinger, ringvinger, pink. Herhaal dit een paar keer heen en weer. Dit stimuleert de meridianen van hand naar duim, waardoor Qi beter gaat circuleren en stagnatie vermindert.

Zachte rek. Leg je hand plat op tafel en trek met de andere hand de duim héél zachtjes naar achteren, tot je een lichte rek voelt. Houd 5 seconden vast en ontspan. Herhaal dit 3 keer. Dit opent de gewrichtsbanen zodat Qi en Bloed makkelijker doorstromen; dit helpt vooral bij stijfheid door Damp en Koude.

Handmassage. Masseer zachtjes de muis van de duim met de andere hand, in ronddraaiende bewegingen. Dit kun je een paar minuten doen, ook tussendoor tijdens werk of tv kijken. Dit activeert de lokale doorstroming van Qi en verdrijft stagnatie.

Let op: de oefeningen moeten pijnvrij zijn. Een lichte rek of vermoeid gevoel is goed, maar scherpe pijn betekent dat je te ver gaat.

Conclusie

Een pijnlijke duim kan verschillende oorzaken hebben: het kan gaan om een peesschedeontsteking, artrose, een triggerduim of overbelasting klachten. In de Chinese geneeskunde worden al deze oorzaken teruggebracht tot een disbalans in Qi, bloed en de voedende energie van Lever en Nier.

Acupunctuur biedt verlichting door pijn te verminderen, ontsteking te remmen, de doorstroming te verbeteren en het lichaam op lange termijn sterker te maken. Zo kun je weer vrijer bewegen, de duim soepeler gebruiken en met meer gemak je dagelijkse activiteiten oppakken.

Maak een afspraak voor acupunctuur