De chakra’s en de 5 elementen: twee energiesystemen met elkaar vergeleken
Vanuit de Chinese geneeskunde werken we met de 5 elementen en het meridiaanstelsel waar de Qi doorheen stroomt, terwijl het Indiaase energetische systeem werkt met chakra’s waar Prana (eigenlijk dezelfde energie maar met een andere naam) doorheen stroomt. Beide systemen geven inzicht in de natuurlijke cycli van het leven, in hoe energie stroomt in ons lichaam en hoe we balans kunnen vinden. In deze blog neem ik je mee in een vergelijking tussen deze twee krachtige energetische modellen
Het chakra-systeem in het kort
Chakra’s zijn energiecentra in het lichaam, afkomstig uit de yogatraditie van India. Er zijn zeven hoofdchakra’s die zich uitstrekken van het staartbeen tot de kruin. Elk chakra is verbonden met een specifiek lichaamsgebied, bepaalde emoties, gedragspatronen, spirituele thema’s en hormoonklieren.
- Wortelchakra (Muladhara) – veiligheid, overleven, basisbehoeften, de bijnieren zij de hormoonklier die verbonden is het dit chakra.
- Sacraalchakra (Svadhisthana) – emoties, creativiteit, sensualiteit, de geslachtsorganen zijn de hormoonkieren die verbonden zijn aan dit chakra.
- Zonnevlechtchakra (Manipura) – wilskracht, zelfvertrouwen, daadkracht, de pancreas hoort bij dit chakra.
- Hartchakra (Anahata) – liefde, compassie, verbondenheid, de thymus hoort bij dit chakra.
- Keelchakra (Vishuddha) – communicatie, zelfexpressie, waarheid, hierbij hoort de schildklier.
- Voorhoofdchakra (Ajna) – intuïtie, inzicht, wijsheid, de hypofyse hoort hierbij.
- Kruinchakra (Sahasrara) – verbinding met het hogere, spiritualiteit, de epifyse hoort hierbij.
De vijf elementen in de Chinese geneeskunde
De Chinese geneeskunde werkt met het Wu Xing-systeem: de vijf elementen. Deze elementen zijn niet letterlijk, maar symbolisch: ze staan voor processen, bewegingen, seizoenen, emoties, organen en levensfasen. De vijf elementen zijn:
- Hout – groei, visie, lente, woede
- Vuur – vreugde, passie, zomer, expressie
- Aarde – stabiliteit, voeding, nazomer, zorgen
- Metaal – loslaten, rouw, herfst, reflectie
- Water – rust, wijsheid, winter, angst
Elk element is gekoppeld aan bepaalde Organen, meridianen, emoties en energetische kwaliteiten. Het systeem is cyclisch: elementen voeden elkaar en controleren elkaar in een voortdurende dynamiek.
Chakra’s en elementen: de brug tussen systemen
Laten we nu één voor één de chakra’s naast de elementen leggen (let op: dit zijn de elementen uit de Chinese geneeskunde, de Indiase gebruikt andere elementen) en de overeenkomsten bekijken. Hoewel er geen ‘officiële’ koppeling is, kunnen we vanuit energetische logica parallellen trekken. Hieronder vind je een mogelijke manier waarop deze systemen elkaar raken en aanvullen, vanuit mijn visie.
Er zijn natuurlijk maar 5 elementen terwijl er 7 chakra’s zijn dus sommige elementen hebben 2 chakra’s.
Het 1e chakra en het Waterelement
In eerste instantie zou je het Wortelchakra misschien koppelen aan het Aarde-element, vanwege de verbinding met stabiliteit. Toch heeft het Wortelchakra ook een diepe verwantschap met het Waterelement. Water gaat over overleven, angst, veiligheid – allemaal thema’s die ook bij het Wortelchakra horen. Bovendien gaat het Water over onze diepste kern, onze ‘jing’ (essentie), wat overeenkomt met het fundament dat het Wortelchakra vormt in het chakrasysteem. Beide spreken tot de oerbehoefte aan veiligheid, rust en de basis van ons bestaan. Dit chakra vind je ter hoogte van je stuitje.
Het 2e chakra en het Waterelement
Het Sacraalchakra draait o.a. om levenslust, seksualiteit en emoties. Het Waterelement heeft ook veel verwantschap met emoties en heeft veel te maken met voortplanting. Je zou dit chakra ook bij het Houtelement kunnen indelen omdat het ook te maken heeft met creativiteit, wat weer meer bij het Houtelement hoort, maar ik heb hierbij toch gekozen voor het Waterelement, ook omdat ik het 5e chakra meer bij het Houtelement vind passen. Dit chakra vind je in het gebied iets onder je navel.
Het 3e chakra en het Aarde-element
Bij het 3e chakra heb ik gekozen voor het Aarde-element omdat het 3e element gaat over je ego; wie ben jij? Zorg jij goed voor jezelf? En fysiek gezien heeft dit chakra alles te maken met je spijsvertering, iets dat in de Chinese geneeskunde hoort bij het Aarde-element. Dit chakra vind je iets boven de navel.
Het 4e chakra en het Vuurelement
Het 4e chakra is de verbinder tussen de onderste 3 chakra's en de bovenste 3 chakra's. De onderste 3 zijn hebben een meer aardse energie, terwijl de bovenste 3 een meer spirituele energie hebben. Dit chakra heeft alles te maken met liefde en verbinding en past daarom perfect bij het Vuurelement, dat in de Chinese geneeskunde staat voor vreugde, enthousiasme, zomerenergie en hartkracht. Beide systemen benadrukken hier het belang van gezonde zelfexpressie, het volgen van je passie, en het kunnen stralen in je eigen kracht. Dit chakra vind je ter hoogte van je hart.
Het 5e chakra en het Houtelement
De energie van het 5e chakra, het keelchakra, draait om communicatie, jouw waarheid spreken, jezelf uitdrukken, dingen van binnen naar buiten brengen, en past daarom perfect bij het Houtelement. Dit chakra vind je bij de keel.
Het 6e chakra en het Metaalelement
Het Voorhoofdchakra, ook wel het derde oog genoemd, staat voor inzicht, intuïtie en innerlijk weten. Hierbij past het Metaalelement. Metaal zorgt voor helderheid en scherpte van geest. Dit chakra vind je tussen de wenkbrauwen.
Het 7e chakra en geen specifiek element
Het 7e chakra, het kruinchakra is wat minder direct te koppelen aan één van de vijf elementen. Het staat voor verbinding met het goddelijke, met universeel bewustzijn en spiritualiteit. In de Chinese geneeskunde overstijgt deze kwaliteit het Wu Xing-systeem; het raakt aan de hemelenergie, het daoïstische concept van de kosmische orde. Dit chakra vind je bovenop je hoofd.
Acupressuur voor de chakra's
Als we kijken naar meridianen die zouden passen bij het chakrasysteem dan komen we uit bij de Ren Mai en de Du Mai. Dit zijn 2 Extra meridianen, die niet verbonden zijn aan een Orgaan, die lopen over de middellijn van het lichaam. Vanaf het perineum tot aan de kruin, precies waar de chakra’s gelokaliseerd zijn. De Du mai loopt over de achterkant en de Ren Mai over de voorkant van het lichaam.
Als we dan kijken welke acupressuurpunten je hierbij kunt gebruiken, kom ik uit op de volgende punten (ik heb gekozen voor meeste punten op de Ren Mai omdat die makkelijker bij jezelf te masseren zijn, maar punten op de Du Mai kunnen natuurlijk ook):
- 1e chakra: Ren Mai 2, op de buik op de middellijn, tegen het schaambeen aan.
- 2e chakra: Ren Mai 4, 2 duimbreedtes hoger dan Ren Mai 2.
- 3e chakra: Ren Mai 11, 1 handbreedte boven de navel.
- 4e chakra: Ren Mai 17, op het borstbeen, ter hoogte van de 4e tussenribruimte, ongeveer ter hoogte van de tepels.
- 5e chakra: Ren Mai 22, in het kuiltje net boven het borstbeen.
- 6e chakra: Yintang, het 3e oog, tussen de wemkbrauwen.
- 7e chakra: Du Mai 20, bovenop je hoofd, nog steeds op de middellijn.
Met welk systeem je ook werkt het is altijd belangrijk dat de energie (Qi of Prana) vrij kan stromen, zonder blokkades, voor een goede gezondheid.
Tot slot
Zowel het chakrasysteem als de vijf elementen uit de Chinese geneeskunde geven ons handvatten om dieper te luisteren naar ons lichaam en onze ziel. Ze leren ons hoe alles met elkaar verbonden is: emoties, organen, gedachten, de natuur en het universum. Door deze systemen niet als losstaande theorieën te zien, maar als levende wijsheden die elkaar kunnen aanvullen, brengen we meer balans, bewustzijn en harmonie in ons leven.
In mijn praktijk werk ik o.a. met energetische massage om deze systemen in balans te brengen. Voel je welkom om een massage te boeken.
0 Comments