Hemelvensterpunten: poorten tussen Hemel en Aarde
In de Chinese geneeskunde worden sommige acupunctuurpunten beschouwd als bijzondere poorten die ons verbinden met iets groters dan onszelf. Een voorbeeld van dit soort punten zijn de Hemelvensterpunten, ook wel Window of Heaven points genoemd. Deze punten worden in de praktijk vaak ingezet wanneer lichaam en geest niet meer in harmonie met elkaar communiceren. Maar wat zijn deze punten precies? Waarvoor gebruik je ze? En hoe kun je ze verbinden met de vijf elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water?
In deze blog neem ik je mee in de wereld van de Hemelvensterpunten, hun werking en hun relatie met de vijf elementen.
Wat zijn Hemelvensterpunten?
De hemelvensterpunten zijn een groep van specifieke acupunctuurpunten die als het ware een kanaal vormen tussen Hemel en Mens. In de klassieke Chinese geneeskunde wordt de mens gezien als een verbindingsschakel tussen Hemel en Aarde. Ons hoofd wordt gezien als het Hemelse deel, ons lichaam als het Aardse. De Hemelvensterpunten liggen allemaal in de nek en de bovenste borststreek, dit is het gebied waar de communicatie tussen hoofd en lichaam plaatsvindt.
In totaal worden er traditioneel 10 hemelvensterpunten beschreven:
- Dikke Darm 18: dit punt vind je aan de zijkant van de nek, onder het oor, ongeveer ter hoogte van de adamsappel. Het punt ligt op de spier die loopt van de achterkant van het oor naar het sleutelbeen (de sternocleidomastoideus), deze spier kun je het makkelijkst voelen als je je hoof diets opzij draait.
- Dunne Darm 16: dit punt vind je vlak achter Dikke Darm 18, dus ook aan de zijkant van de nek, vlak achter de spier.
- Dunne Darm 17: dit punt ligt iets hoger in de nek, iets achter de onderkaakhoek.
- Maag 9: dit punt ligt weer op dezelfde hoogte als Dikke Darm 18 en Dunne Darm 16, alleen vind je dit punt net voor de nekspier, dus ook net voor Dikke Darm 18.
- Driewarmer 16: dit punt ligt iets hoger dan Dunne Darm 16, ook achter de spier.
- Blaas 10: dit punt ligt aan de achterkant van de nek, op de spier die langs de nekwervels loopt, tegen het achterhoofd aan.
- Du Mai 16: ook deze vind je aan de achterkant , ongeveer 1 duimbreedte hoger dan Blaas 10 en precies in het midden van de nek.
- Long 3: dit punt ligt niet in de nek, maar op de bovenarm, in de lijn van de duim en aan de handpalmzijde, vlak onder de grote spier die over de schouder loopt (de deltoideus)
- Pericard 1: ook dit punt ligt niet in de nek, maar aan de zijkant van de borst, iets schuin boven de tepel.
- Ren Mai 22: dit punt ligt precies op de middellijn aan de voorkant, in het kuiltje dat je voelt vlak boven je borstbeen.
De functie: blokkades opheffen tussen hoofd en lichaam
Wanneer gebruik je een Hemelvensterpunt? Bijvoorbeeld bij
- Problemen in de nek en keel (zoals keelpijn, zwellingen, schildklierproblemen)
- Plotselinge opwaartse Qi, zoals hoofdpijn, duizeligheid, tinnitus
- Problemen met spraak, communicatie of stem
- Psychische klachten zoals verwarring, onrust, disbalans tussen denken en voelen
Je zou kunnen zeggen dat de Hemelvensterpunten werken als ventielen: ze reguleren de stroom van Qi tussen hoofd en lichaam. Wanneer iemand ‘in zijn hoofd zit’ en de energie niet goed zakt, of wanneer iemand juist geen helder contact met zijn gedachten kan maken, kunnen deze punten helpen om de verbinding te herstellen.
De symboliek: Mens tussen Hemel en Aarde
In de Chinese filosofie draait alles om harmonie tussen Hemel, Mens en Aarde. De Hemel is het domein van de geest (Shen), inspiratie en hogere inzichten. De Aarde is het domein van het lichaam, voeding en materie. De Mens is de schakel die beide verbindt.
Hemelvensterpunten helpen ons herinneren dat we niet alleen een fysiek lichaam zijn, maar ook een spirituele, intuïtieve en creatieve kant hebben. Ze openen als het ware het ‘raam’ naar een hoger bewustzijn en brengen het in contact met ons aardse bestaan.
De hemelvensterpunten en de 5 elementen
Interessant wordt het wanneer we deze punten verbinden met de theorie van de Vijf Elementen. Elk element correspondeert met een deel van ons lichaam, onze psyche en onze spirituele ontwikkeling. Laten we eens kijken hoe we de hemelvensterpunten kunnen koppelen aan de vijf elementen:
Het Houtelement
Het Houtelement zorgt voor een vrije stroom van Qi, ook naar het hoofd. Te veel Qi naar het hoofd kan voor hoofdpijn zorgen, maar ook geblokkeerde Qi naar het hoofd kan hiertoe leiden. Het Houtelement heeft geen eigen Hemelvensterpunt maar door de Hemelvensterpunten te masseren (ik prik deze punten nooit in mijn praktijk) help je het Houtelement om de Qi te laten stromen.
Thema: Je ruimte innemen en je ideeën de wereld in brengen.
Het Vuurelement
Het Vuurelement is jouw verbinding met de Hemel en de Hemelvensterpunten helpen om niet alleen die verbinding met de Hemel te hebben, maar ook met je lichaam en met de Aarde. Het Vuurelement heft meerdere Hemelvensterpunten: Dunne darm 16 en 17, Driewarmer 16 en Pericard 1. Het Vuurelement heeft ook een belangrijke connectie met jouw spraak.
Thema: Je hart kunnen uitspreken.
Het Aarde-element
Het Aarde-element gaat over voeding, stabiliteit en verbinding. De Maagmeridiaan loopt tot in de nek en het hoofd. het hemelvensterpunt Maag 9 speelt hier een rol: het balanceert de stroom van Qi en bloed naar het hoofd. Dit helpt wanneer iemand overmatig piekert of alles ‘in zijn hoofd verteert’ zonder het te verteren in het lichaam.
Thema: Denken en voelen in balans brengen.
Het Metaalelement
Het Metaalelement zuivert en laat los. Het Metaalelement heeft 2 Hemelvensterpunten: Dikke Darm 18 en Long 3. Long 3 kalmeert de geest, verlicht verdriet dat vastzit in de borst en opent de ademruimte. Wanneer emoties het moeilijk maken om vrij te ademen, is dit een prachtig punt.
Thema: Ruimte scheppen voor verdriet, loslaten en nieuwe adem halen.
Het Waterelement
Het Waterelement heeft te maken met onze diepste reserves, wijsheid en stilte en met onze verbinding met de Aarde. Het Hemelvensterpunt van het waterelement is Blaas 10. Dit punt kalmeert de geest en helpt bij duizeligheid of hoofdpijn door stijgende Yang. Het nodigt uit tot stilte in het hoofd.
Thema: Terugkeren naar je innerlijke stilte.
De laatste 2 Hemelvensterpunten Du mai 16 en Ren Mai 22 horen niet bij één bepaald element, maar ondersteunen alle elementen.
Praktisch werken met de Hemelvensterpunten
In een behandeling kun je Hemelvensterpunten combineren met andere punten die het element ondersteunen dat uit balans is. Bij iemand die veel piekert en in zijn hoofd zit, kan bijvoorbeeld Maag 9 gecombineerd worden met punten die de Milt versterken. Bij iemand die zijn emoties moeilijk kan uiten, kan Long 3 gecombineerd worden met punten op het Hartmeridiaan.
Een ander voorbeeld is bij meditatie of spiritueel werk: Hemelvensterpunten kunnen helpen om de verbinding met ‘boven’ open te stellen terwijl de basis (de aarde) stevig blijft. Dit voorkomt dat iemand ‘zweeft’.
Hemelvensterpunten in jouw dagelijks leven
Ook buiten de acupunctuur kun je stilstaan bij de symboliek van de Hemelvensterpunten:
- Masseer zacht de nekbasis als je merkt dat je ‘vol’ zit in je hoofd.
- Leg je handen op je borst en adem diep in en uit als je emoties vastzitten.
- Beweeg je nek en keel voorzichtig om spanning los te laten.
- Zoek de stilte op, ga naar buiten, adem de lucht in.
Zo kun je zelf, net als in de oude Chinese traditie, bewust de poort openen tussen Hemel en Aarde en in balans leven met de elementen in en om je heen.
Conclusie
De hemelvensterpunten zijn prachtige instrumenten in de Chinese geneeskunde. Ze herinneren ons eraan dat we meer zijn dan een lichaam alleen: we zijn een wezen dat de Hemel op Aarde brengt, precies tussen beiden in. Door ze te koppelen aan de vijf elementen kun je ze nog dieper begrijpen en gerichter gebruiken.
0 Comments